Koyunlarda Gebelik Tanı Yöntemleri ve Gebelik Sürecinin Düzenlenmesinde Rol Oynayan miRNA’ların Fonksiyonları
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13373622Anahtar Kelimeler:
Koyun gebelik tanısı, mikroRNA, gebelik fizyolojisiÖzet
Türkiye'de koyun yetiştiriciliği kapsamında, gebelik tanı yöntemleri ve gebelik sürecinin düzenlenmesinde rol oynayan mikroRNA'ların (miRNA'lar) fonksiyonları çok önemli bir yer almaktadır. Koyun yetiştiriciliği, Türkiye'nin hayvancılık sektöründe önemli bir yer tutmakta olup, gebelik tanısının erken yapılması, hayvancılık verimliliğinin artırılmasında kritik bir öneme sahiptir. Bu bağlamda, gebelik fizyolojisi, gebeliğin maternal kabulü, implantasyon ve plasentasyon gibi süreçler ve bu süreçlerdeki hormonal düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Koyunlarda gebelik tanısı için kullanılan çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bunlar; ultrasonografi, immünolojik testler, endokrinolojik muayeneler ve servikal mukus testleri gibi yöntemlerdir. Bu yöntemlerin sahada pratik, ekonomik ve güvenilir olması gerekir. Gebelik tanısı için başka bir yöntem ise miRNA'lardır. miRNA'lar, gebelik sürecinde gen ekspresyonunu düzenleyen önemli moleküllerdir ve gebeliğin erken teşhisinde potansiyel biyo-belirteçler olarak kullanılırlar. Bu RNA molekülleri, embriyonun implantasyonu, plasenta gelişimi ve fetüsün büyümesi gibi süreçlerde kritik roller oynamaktadır. Bu derleme, koyunlarda gebelik tanısı ve miRNA'ların gebelik sürecindeki rollerine odaklanarak, hayvancılıkta reprodüktif verimliliğin artırılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
Referanslar
Akbulut, N.K., 2019. Koyunlarda Östrus Siklusunda ve Gebeliğin Erken Döneminde Uterustan Elde Edilen Ultrason Görüntülerinin İşlenmesi. Doktora Tezi, Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Aziz, D.M., Lazim, E.H., 2012. Transabdominal ultrasonography in standing position for pregnancy diagnosis in Awassi ewes. Small Ruminant Research, 107(2-3): 131-135.
Barcellos, J.O.J., Zago, D., Fagundes, H.X., Pereira, G.R., Sartori, E.D., 2024. Foetal programming in sheep: Reproductive and productive implications. Animal Reproduction Science, 265: 107494.
Carletti, M.Z., Christenson, L.K., 2009. MicroRNA in the ovary and female reproductive tract. Journal of Animal Science, 87(14): 29-38.
Dini, P., Loux, S.C., Scoggin, K.E., Esteller-Vico, A., Squires, E.L., Troedsson, M.H., Daels, P., Ball, B.A. 2018. Identification of reference genes for analysis of microRNA expression patterns in equine chorioallantoic membrane and serum. Molecular Biotechnology, 60: 62-73.
Fatima, A., Morris, D.G., 2013. MicroRNAs in domestic livestock. Physiological Genomics, 45(16): 685-696.
Gootwine, E., 2004. Placental hormones and fetal–placental development. Animal Reproduction Science, 82: 551-566.
Kaçar, C., Özyurtlu, N., Macun, H.C., Zonturlu, A.K., Saban, E., Aslan, S., 2004. Akkaraman ırkı koyunlarda ve Ankara keçilerinde servikal mukus kaynatma testi ile gebelik tanısı. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 51: 199-204.
Kaplan Bilmez, Y., 2018. Koyunlarda erken gebelik teşhisinde sığır gebelik ilişkili glikoprotein kitlerinin kullanılabilirliğinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Karen, A., Kovács, P., Beckers, J.F., Szenci, O., 2001. Pregnancy diagnosis in sheep: review of the most practical methods. Acta Veterinaria Brno, 70(2): 115-126.
Kose, M., Hitit, M., Kaya, M.S., Kırbas, M., Dursun, S., Alak, I., Atlı, M.O., 2022. Expression pattern of microRNAs in ovine endometrium during the peri-implantation. Theriogenology, 191: 35-46.
Liang, J., Wang, S., Wang, Z., 2017. Role of microRNAs in embryo implantation. Reproductive Biology and Endocrinology, 15: 1-11.
Matsuyama, H., Suzuki, H.I., 2020. Systems and synthetic microRNA biology: from biogenesis to disease pathogenesis. International Journal of Molecular Sciences, 21(1): 132.
Morales-Prieto, D.M., Ospina-Prieto, S., Chaiwangyen, W., Schoenleben, M., Markert, U.R., 2013. Pregnancy-associated miRNA-clusters. Journal of Reproductive İmmunology, 97(1): 51-61.
Özdemir Salcı, E. S., 2015. Koyunlarda Farklı Doğum İndüksiyon Yöntemlerinin Hormonal ve İmmünolojik Yönden Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Reliszko, Z.P., Gajewski, Z., Kaczmarek, M.M., 2017. Signs of embryo-maternal communication: miRNAs in the maternal serum of pregnant pigs. Reproduction, 154(3): 217-228.
Rodríguez-Márquez, J.M., Vásquez, A.H., Delgado, G.H. 2005. Modificación del epitelio de revestimiento endometrial ovino durante la implantación en gestaciones naturales y múltiples inducidas. Revista Científica, 15(4): 326-333.
Rovani, M.T., Cezar, A.S., Rigo, M.L., Gasperin, B.G., Nóbrega Júnior, J.E.D., Torres, M.B., 2015. Evaluation of a bovine pregnancy-associated glycoprotein enzyme-linked immunosorbent assay kit for serological diagnosis of pregnancy in sheep. Ciência Rural, 46: 362-367.
Sinha, P.B., Tesfaye, D., Rings, F., Hossien, M., Hoelker, M., Held, E., Neuhoff, C., Tholen, E., Schellander, K., Salilew-Wondim, D., 2017. MicroRNA-130b is involved in bovine granulosa and cumulus cells function, oocyte maturation and blastocyst formation. Journal of Ovarian Research, 10: 1-18.
Song, Y., An, X., Zhang, L., Fu, M., Peng, J., Han, P., Hou, J., Zhou, Z., Cao, B., 2015. MicroRNA expression profiling of goat endometrium during embryo implantation. Theriogenology, 83(6): 1007-1013.
Spencer, T.E., Johnson, G.A., Bazer, F.W., Burghardt, R.C., 2004. Implantation mechanisms: insights from the sheep. Reproduction, 128: 657-668.
Tekdal, B., 2022. Antiluteolytic mechanisms in sheep pregnancy. Journal of Animal Science, 13(2): 158-165.
Uçar, U., 2017. Koyunlarda Gebelik İlişkili Glikoproteinler (PAGs) İle Gebelik Teşhisi. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
Ulusoy, H., Kaymaz, M., 2009. Koyunlarda gebelik tanısı. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 80(1): 31-36.
Xu, B., Zhu, Y., Cao, C., Chen, H., Jin, Q., Li, G., Ma, J., Yang, S. L., Zhao, J., Zhu, J., Ding, Y., Fang, X., Jin, Y., Kwok, C. K., Ren, A., Wan, Y., Wang, Z., Xue, Y., Zhang, H., Zhang, Q. C., Zhou, Y., 2022. Recent advances in RNA structurome. China Life Sciences, 65(7): 1285-1324.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 ISPEC JOURNAL OF SCIENCE INSTITUTE
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
